استروئیدها گروهی از مولکولهای خانواده بزرگ چربیها هستند که در بدن جانوران، گیاهان و قارچها ساخته میشوند. این درشتمولکولها در تشکیل ساختارهای زیستی و انتقال پیامهای سلولی شرکت دارند یا ترکیبات سمی هستند که از جاندار در برابر شکارچیها محافظت میکنند. همچنین در صنعت داروسازی از ساختارهای مختلف این ماده برای درمان بیماریها بهره برده میشود. در این مطلب میخوانیم استروئید چیست و انواع آن در موجودات زنده چه نقشی دارد.
فهرست مطالب این نوشته
استروئید چیست ؟
استروئید آنابولیک چیست ؟
انواع استروئید چیست ؟
داروهای استروئیدی چیست ؟
سنتز استروئید ها در بدن
آنالیز و جداسازی استروئید ها
نقش استروئید ها در حشرات و قارچ ها چیست ؟
سوالات متداول
جمعبندی
استروئید چیست ؟
استروئیدها گروهی از مولکولهای زیستی و زیرمجموعه لیپیدها با ساختاری بسیار متفاوت هستند. ساختار اصلی این دسته از لیپیدها از سه حلقه ششکربنه (سیکلوهگزان) و یک حلقه پنجکربنه تشکیل شده است که کربنهای مشترک دارند و به آن «گونان» (Gonane) هم گفته میشود. تعداد زیاد کربنهای ساختار، این مولکول را تبدیل به مولکول غیرقطبی میکند. استروئیدها بر اساس گروههای عاملی متصل به حلقه، به انواع مختلف تقسیم میشوند.
ساختار اصلی تمام استروئیدها از سه حلقه ششکربنه و یک حلقه پنجکربنه تشکیل شده است و گروههای عاملی این کربنها نوع استروئید را مشخص میکند.
استروئید آنابولیک چیست ؟
استروئیدهای آنابولیک، ترکیباتی هستند که ساختار یا عملکردی شبیه به هورمونهای تستسترون دارند و در درمان بیماریهای مختلف ازجمله کمخونی، سرطان پستان، کمکاری غدد جنسی، رشد ناکافی، سو تغذیه، پوکی استخوان و اختلالهای ایجاد شده بهوسیله HIV استفاده میشود. این داروها پس از اتصال به گیرندههای تستسترون، رشد سلول و افزایش حجم ماهیچه را تحریک میکنند و به شکل پماد، قرص، اسپری تنفسی و داروهای تزریقی تجویز میشوند.
عوارض مصرف استروئید
برخی از ورزشکاران در بدنسازی بدون دستور پزشک، برای افزایش حجم ماهیچه و قدرت بدنی از استروئیدهای آنابولیک استفاده میکنند. این در حالیست که مصرف این دارو بدون تجویز پزشک عوارض بسیاری ازجمله موارد زیر ایجاد میکند.
- بیماری سرخرگهای کرونری قلب و حمله قلبی
- اختلالهای جنسی و تولید مثلی
- نقص سیستم ایمنی
- آسیب کبد
- توقف رشد
- پرخاشگری
- حساسیت بافت پیوندی به ضربه
- رشد برگشتناپذیر ماهیچه
انواع استروئید چیست ؟
تقسیمبندیهای متفاوتی برای استروئیدها وجود دارد. این ترکیبات بر اساس منبع زیستی و عملکرد آنها به دو گروه اصلی فیتواسترول (استروئیدهای گیاهی) و استروئیدهای جانوری تقسیم میشوند. مولکولهایی که در هر یک از این گروهها قرار میگیرند، بر اساس نوع گروه عاملی، شیوه اتصال این گروه به حلقه و «پیکربندی» یا «کنفیگراسیون» (Configuration) ساختار اصلی از هم متمایز میشوند. تغییرات کوچک ساختار، تغییرات بزرگی در عملکرد این مولکولها ایجاد میکند. دو دسته اصلی این ترکیبات در جانوران را با هم بررسی میکنیم.
- استرولها
- هورمونهای استروئیدی
- هورمونهای جنسی
- هورمونهای آدرنال
https://blog.faradars.org/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/